Çfarë ndodhi në zgjedhjet shokuese të Francës?

Askush nuk e priste, por zgjedhjet në Francë morën një kthesë të paparashikuar. 

Kur grafika u ndez në të gjitha kanalet e mëdha franceze, nuk ishte e djathta ekstreme e Marine Le Pen dhe kryeministrit të saj të ri në pritje Jordan Bardella që ishin në rrugën e fitores.

Ishte e majta që e kishte arritur atë dhe centristët e Emmanuel Macron kishin bërë një rikthim të papritur, duke e shtyrë Rally Kombëtare të ekstremit të djathtë (RN) në vendin e tretë.

Jean-Luc Mélenchon, veteran i krahut të majtë, i parë nga kritikët e tij si një ekstremist, nuk humbi kohë duke shpallur fitoren.

“Presidenti duhet t’i bëjë thirrje Frontit të Ri Popullor për të qeverisur,” u tha ai mbështetësve në sheshin e Stalingradit, duke këmbëngulur se Macron duhej të pranonte se ai dhe koalicioni i tij kishin humbur.

Aleanca e tij, e krijuar me nxitim për zgjedhjen e papritur të Presidentit Macron, përfshin radikalët e tij France Unbowed, së bashku me të Gjelbrit, Socialistët dhe Komunistët dhe madje edhe trockistët. Por fitorja e tyre nuk është aq e madhe sa për të qeverisur.

Franca do të ketë një parlament të varur. Asnjë nga tre blloqet nuk mund të formojë një shumicë të plotë nga 289 vende në parlamentin me 577 vende.

Vetëm një javë më parë, të gjitha bisedat kishin qenë për një shumicë të mundshme absolute, dhe Marine Le Pen e Jordan Bardella ishin ende duke folur për shanset e tyre disa ditë përpara votimit.

Por Marine Le Pen nuk është demotivuar. “Dy vjet më parë kishim vetëm shtatë deputetë. Sonte RN është partia e parë në Francë për sa i përket numrit të deputetëve.”

Në parlamentin e kaluar kishin 88 deputetë dhe tani më shumë se 140, ndaj kishte të drejtë. Dhe asnjë parti tjetër nuk ka më shumë se 100 deputetë, sepse makronistët dhe Fronti Popullor janë të dy koalicione.

Pjesëmarrja, me 66.63%, ishte më e larta në një raund të dytë parlamentar që nga viti 1997. Edhe nëse vota e RN-së rezistoi, këtë herë ajo duhej të përballej me votat jo-RN që shpesh përdoren taktikisht për të krijuar një “breshëri” ose bllokim kundër tyre.

Në të gjithë Francën, RN po humbte balotazhet që i nevojiteshin për të fituar.

RN shënoi 32% të votave, 37% me aleatët e tyre të krahut të djathtë, dhe për më shumë se 10 milionë votues është thyer një tabu.

Franca ka hyrë në një periudhë jostabiliteti politik pa rrugëdalje të dukshme. Kishte folur për trazira në rrugë, por vetëm një pjesë e vogël e incidenteve u raportuan në Paris dhe qytete duke përfshirë Nantes dhe Lion.

Të gjithë sytë janë tani tek presidenti, i cili do të duhet të gjejë një rrugëdalje nga ky ngërç.

Asambleja e re Kombëtare do të mblidhet pas 10 ditësh, por Lojërat Olimpike të Parisit fillojnë më 26 korrik dhe Franca mund të bëjë një periudhë qetësie./bbc